Το μελάνωμα μπορεί να επηρεάσει το δέρμα, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλους κεχρωσμένους ιστούς, όπως το μάτι και το έντερο. Αν διαγνώστηκες με μελάνωμα, είσαι ένας στους 100 ανθρώπους στην Ευρώπη που θα αναπτύξουν μελάνωμα κάποια στιγμή της ζωής του και πιθανόν γυναίκα, καθώς οι γυναίκες έχουν ελαφρώς μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου. Την πιθανότητα μελανώματος μπορούν να αυξήσουν και κάποιοι άλλοι παράγοντες, όπως το τεχνητό μαύρισμα, το ανοιχτόχρωμο δέρμα, η αυξημένη έκθεση στον ήλιο και οι σπίλοι, το ιστορικό μελανώματος, η ανοσοκαταστολή, η αποχρωματική ξηροδερμία, η νόσος του Πάρκινσον και η έκθεση σε φυτοφάρμακα.

Τι θεραπευτικές επιλογές έχεις;

Ανάλογα με το ιστορικό σου (ατομικό και οικογενειακό), μετά από κλινική εξέταση και ψηλάφηση των λεμφαδένων, την εντόπιση του μελανώματος και τυχόν άλλα συμπτώματα, αλλά και τη γενική κατάσταση της υγείας σου, θα σου χορηγηθεί η ανάλογη θεραπεία. Το θεραπευτικό σχήμα θα καθορίσουν και τα αποτελέσματα της βιοψίας, το πάχος του Breslow (που δείχνει πόσο βαθιά έχει εισχωρήσει ο όγκος), η μιτωτική δραστηριότητα του μελανώματος, η παρουσία ή απουσία εξέλκωσης, η λεμφαγγειακή διήθηση και η παρουσία μεταλλάξεων στα καρκινικά κύτταρα (κυρίως του γονιδίου BRAF), αλλά και η σταδιοποίηση της νόσου (ανάλογα με το μέγεθος του όγκου, τη διήθηση στους γύρω ιστούς και τη μετάσταση).

Χειρουργική επέμβαση: Είναι η λύση για τις περισσότερες περιπτώσεις, ιδίως στο in situ μελάνωμα. Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει εκτομή του όγκου. Αν τα όρια του όγκου δεν είναι σαφή, ή αν δεν φαίνεται εξάπλωση του όγκου στον λεμφαδένα, ο γιατρός μπορεί να κάνει βιοψία φρουρού λεμφαδένα.

Επικουρική θεραπεία: Στις περιπτώσεις που ο όγκος και ο λεμφαδένας εξαιρεθούν πλήρως, χορηγείται σύγχρονη ανοσοθεραπεία, για να βελτιωθεί η ανοσολογική απάντηση του οργανισμού απέναντι στα καρκινικά κύτταρα. Τα αποτελέσματα των μελετών καταδεικνύουν καλύτερες επιβιώσεις στους ασθενείς υψηλού κινδύνου υποτροπής με τη χρήση επικουρικής θεραπείας.

Ακτινοθεραπεία: Χρησιμοποιείται για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων που παραμένουν τοπικά στον όγκο ή στους λεμφαδένες.

Φαρμακευτική αγωγή: Σε προχωρημένα στάδια, το θεραπευτικό πλάνο καθορίζεται από το ογκολογικό συμβούλιο, ανάλογα με τις μεταστάσεις και την παρουσία ή όχι της μετάλλαξης BRAF στα καρκινικά κύτταρα. Σε μεταστάσεις, οι διαθέσιμες θεραπευτικές λύσεις είναι το χειρουργείο, η ανοσοθεραπεία και χημειοθεραπεία και οι στοχευμένες θεραπείες.

Στοχευμένες θεραπείες: Σε μεταστάσεις, όταν η ανάλυση δείξει ότι τα κύτταρα έχουν τη μετάλλαξη BRAF, η βεμουραφενίμπη σε συνδυασμό με την τραμετινίμπη αποτελούν την πρώτη θεραπεία εκλογής.

Ανοσοθεραπεία: Η ανοσοθεραπεία, αποτελεί τον νέο θεραπευτικό κορμό των ασθενών με μελάνωμα, έχοντας αντικαταστήσει τη χρήση της χημειοθεραπείας. Μελέτες καταδεικνύουν σημαντικές επιβιώσεις με πολύ καλή ποιότητα ζωής σε ασθενείς με μεταστατικό μελάνωμα.

Χημειοθεραπεία: Ντακαρβαζίνη, τεμοζολαμίδη, πακλιταξέλη, φοτεμουστίνη, καρβοπλατίνη, σισπλατίνη και βιντεσίνη είναι κάποιες από τις ουσίες που χρησιμοποιούνται.

Ακτινοθεραπεία: Ο ρόλος της είναι να ανακουφίσει από τα συμπτώματα και τον πόνο που προκαλούν οι εγκεφαλικές και οι οστικές μεταστάσεις.

Και μετά τη θεραπεία τι;

Μετά την ολοκλήρωση της αγωγής, η κυρία Σταυρίδη θα σου προτείνει ένα πρόγραμμα παρακολούθησης που έχει σαν στόχο τον εντοπισμό των υποτροπών σε αρχικό στάδιο, την αναγνώριση τυχόν νέων όγκων, την αξιολόγηση και αντιμετώπιση των συνεπειών της θεραπείας. Επίσης, είναι σημαντικό να λάβεις ψυχολογική υποστήριξη και πληροφορίες για να επιστρέψει η ζωή σου στην κανονικότητά της.

Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, είναι σημαντικό να αποφεύγεις την έκθεση στον ήλιο χωρίς αντηλιακή προστασία και τα ηλιακά εγκαύματα, αλλά και το solarium. Επίσης, είναι σημαντικό να μάθεις να κάνεις αυτοεξέταση, ειδικά των ύποπτων σπίλων σου, αλλά και αυτοεξέταση των λεμφαδένων σου.

Κι αν ο καρκίνος επιστρέψει;

Οι θεραπευτικές επιλογές θα εξαρτηθούν από την έκταση της υποτροπής- από το αν δηλαδή είναι τοπική ή αν εμφανίζεται με απομακρυσμένες μεταστάσεις. Περίπου το 8% των ανθρώπων που έχουν αναπτύξει μελάνωμα θα παρουσιάσουν δεύτερο πρωτοπαθές μελάνωμα μέσα σε 2 χρόνια από τη διάγνωση του πρώτου. Η κυρία Σταυρίδη και η ομάδα της θα είναι εκεί να σε συμβουλεύσει και να σε στηρίξει.